Սիրինգոմա

Մաշկի առողջությունը մեր ընդհանուր բարեկեցության կարևոր մասն է: Մաշկը, լինելով մեր մարմնի ամենամեծ օրգանը, պաշտպանում է մեզ արտաքին միջավայրի անբարենպաստ ազդեցություններից և կարևոր դեր ունի ջերմակարգավորման, զգայականության և այլ կենսական գործառույթներում։ Շատ մարդիկ տարբեր մաշկային խնդիրների են բախվում իրենց կյանքի ընթացքում, և դրանցից մեկը, որի մասին շատերը գուցե չգիտեն, սիրինգոման է։

 

Սիրինգոման մաշկի բարորակ նորագոյացություն է, որը հաճախ է հանդիպում և, չնայած նրան որ անվնաս է, կարող է անհանգստություն պատճառել իր տեսքի պատճառով։ Այս հրապարակման նպատակն է տրամադրել մանրամասն և հանրամատչելի տեղեկատվություն սիրինգոմայի մասին, բարձրացնել իրազեկվածությունը այս հիվանդության վերաբերյալ, հատկապես այն մարդկանց շրջանում, ովքեր գտնվում են ռիսկի խմբում, և ընդհանրապես բոլոր նրանց համար, ովքեր ցանկանում են իմանալ ավելին մաշկի առողջության մասին։

Ի՞նչ է սիրինգոման

Սիրինգոման մաշկի բարորակ ուռուցք է, որը զարգանում է քրտնագեղձերի ծորաններից։ Այսինքն՝ այն առաջանում է մաշկի այն հատվածներում, որոնք հարուստ են քրտնագեղձերով։ «Սիրինգոմա» անվանումը ծագել է հունարեն «syrinx» բառից, որը նշանակում է «խողովակ» կամ «եղեգ», ինչը նկարագրում է ուռուցքի խողովակաձև կառուցվածքը միկրոսկոպի տակ հետազոտելիս։

Չնայած այն բանին, որ սիրինգոման համարվում է ուռուցք , շատ կարևոր է ընդգծել, որ այն բարորակ է։ Սա նշանակում է, որ այն քաղցկեղ չէ և չի տարածվում դեպի մարմնի այլ հատվածներ։ Սիրինգոմաները սովորաբար դանդաղ են աճում և առողջության համար վտանգ չեն ներկայացնում։ Նրանց հիմնական նշանակությունը կապված է արտաքին տեսքի հետ, քանի որ դրանք կարող են տեսանելի լինել մաշկի վրա և որոշ մարդկանց համար լինել անցանկալի։

Ինչպե՞ս են երևում սիրինգոմաները և որտե՞ղ են դրանք առաջանում

Սիրինգոմաները սովորաբար դիտվում են որպես փոքրիկ, գմբեթաձև բշտիկներ կամ հանգույցներ մաշկի վրա։ Դրանք կարող են լինել մաշկի գույնի, դեղնավուն կամ վարդագույն։ Սովորաբար դրանց չափը տատանվում է 1-ից 3 միլիմետրի սահմաններում, այսինքն՝ շատ փոքր են։

Սիրինգոմաները հաճախ առաջանում են խմբերով կամ կուտակումներով, և առավել հաճախ հանդիպում են հետևյալ հատվածներում.

Աչքերի շուրջ: Սա սիրինգոմաների ամենատարածված տեղակայումն է, հատկապես ստորին կոպերի շրջանում: Դրանք կարող են երևալ որպես փոքրիկ, մաշկի գույնի բշտիկներ, որոնք երբեմն շփոթում են ճարպագեղձերի կիստաների կամ միլիումների հետ։

Պարանոց: Պարանոցի հատվածում սիրինգոմաները նույնպես հաճախ են հանդիպում, հատկապես առջևի և կողմնային մակերեսներին։

Անութափոսեր: Ավելի հազվադեպ, սիրինգոմաները կարող են առաջանալ անութային փոսերում։

Որովայն և սեռական օրգանների շրջան: Երբեմն սիրինգոմաները կարող են հայտնվել որովայնի և սեռական օրգանների շրջանում, թեև դա ավելի հազվադեպ է։

Գլխամաշկ: Շատ հազվադեպ դեպքերում սիրինգոմաները կարող են առաջանալ գլխամաշկին, որտեղ դրանք կարող են հանգեցնել մազաթափության։

Կարևոր է նշել, որ սիրինգոմաները կարող են առաջանալ մարմնի ցանկացած հատվածում, որտեղ կան քրտնագեղձեր, բայց վերը նշված հատվածները ամենատարածվածն են։

Ո՞վ է ռիսկի խմբում

Սիրինգոմաները կարող են հանդիպել ցանկացած տարիքում և ցանկացած մաշկի տեսակ ունեցող մարդկանց մոտ, սակայն կան որոշ գործոններ, որոնք կարող են մեծացնել դրանց զարգացման հավանականությունը։

Սեռ: Կանայք ավելի հակված են ունենալ սիրինգոմաներ, քան տղամարդիկ։ Դա կարող է պայմանավորված լինել հորմոնալ գործոնների հետ, սակայն ճշգրիտ պատճառը դեռևս հայտնի չէ։

Տարիք: Սիրինգոմաները հաճախ առաջին անգամ հայտնվում են սեռահասունության տարիքում կամ դրանից հետո։ Նոր բշտիկներ կարող են առաջանալ հետագա տարիներին։

Ռասա և էթնիկ պատկանելիություն: Որոշ ուսումնասիրություններ ցույց են տվել, որ ասիական և աֆրոամերիկյան ծագում ունեցող կանայք ավելի հաճախ են ունենում սիրինգոմաներ։

Գենետիկական նախատրամադրվածություն: Որոշ դեպքերում սիրինգոմաները կարող են լինել ժառանգական։ Եթե Ձեր ընտանիքի անդամներից որևէ մեկը ունի սիրինգոմա, ապա Ձեր մոտ դրանց զարգացման հավանականությունը կարող է լինել ավելի բարձր։

Դաունի համախտանիշ: Դաունի համախտանիշ ունեցող մարդկանց մոտ սիրինգոմաները հանդիպում են շատ ավելի հաճախ, քան ընդհանուր բնակչության մոտ։ Հաշվարկվում է, որ Դաունի համախտանիշ ունեցող մարդկանց մինչև 40%-ը կարող է ունենալ սիրինգոմաներ։

Շաքարային դիաբետ: Որոշ հետազոտություններ ցույց են տվել կապը շաքարային դիաբետի և սիրինգոմաների միջև։ Դիաբետով հիվանդ մարդկանց մոտ ավելի հաճախ  հանդիպում է սիրինգոմաների հատուկ տեսակ, որը կոչվում է «թափանցիկ բջջային սիրինգոմա»։

Նախկինում եղած բորբոքային գործընթացներ և մաշկի գրգռումներ: Որոշ դեպքերում սիրինգոմաները կարող են առաջանալ մաշկի այն հատվածներում որտեղ եղել են բորբոքումներ կամ գրգռումներ։ Սա ենթադրում է, որ որոշ դեպքերում սիրինգոմաները կարող են լինել ոչ թե ուռուցքային, այլ ռեակտիվ բնույթի, այսինքն՝ քրտնագեղձերի պատասխանը մաշկի վրա ազդող գործոններին։

Սիրինգոմաների առաջացման պատճառները

Չնայած սիրինգոմաների առաջացման ճշգրիտ պատճառները դեռևս լիովին պարզ չեն, ենթադրվում է, որ դրանք առաջանում են քրտնագեղձերի ծորանների բջիջների անվերահսկելի աճի հետևանքով։ Ինչպես նշվեց վերևում, գենետիկական գործոնները, հորմոնալ ազդեցությունները և մաշկի ռեակցիաները որոշակի դեր կարող են խաղալ սիրինգոմաների զարգացման գործում։

Որոշ հետազոտողներ կարծում են, որ այսպես կոչված «էրուպտիվ սիրինգոմաները», որոնք հանկարծակի առաջանում են մեծ քանակությամբ, կարող են լինել ոչ թե իսկական ուռուցքներ, այլ քրտնագեղձերի ծորանների հիպերպլաստիկ ռեակցիա ի պատասխան բորբոքմանը։ Այս դեպքում «սիրինգոմատոզ դերմատիտ» տերմինի կիրառումը  կարող է ավելի տեղին լինել։

 

Սիրինգոմաների ախտանիշները

Սիրինգոմաների մեծ մասը անախտանիշ են, այսինքն՝ դրանք որևէ զգացողություն չեն առաջացնում։ Սովորաբար մարդիկ նկատում են դրանք միայն իրենց տեսքի պատճառով։

Սակայն որոշ մարդիկ կարող են զգալ քոր սիրինգոմաների շրջանում, հատկապես քրտնելիս։ Այս քորը սովորաբար թեթև է և անցողիկ։ Ցավը սիրինգոմաների համար բնորոշ չէ։

 

Սիրինգոմաների ախտորոշումը

Սովորաբար սիրինգոմաների ախտորոշումը կատարվում է մաշկաբանի կողմից՝ արտաքին տեսքի զննման հիման վրա։ Բնորոշ տեսքը և տեղակայումը հաճախ բավարար են ճշգրիտ ախտորոշում դնելու համար։

Այնուամենայնիվ, որոշ դեպքերում, հատկապես եթե ախտորոշումը հստակ չէ, կարող է պահանջվել մաշկի բիոպսիա։ Բիոպսիայի ժամանակ վերցվում է մաշկի փոքր նմուշ և հետազոտվում մանրադիտակի տակ։ Սիրինգոմայի դեպքում բիոպսիան ցույց է տալիս  բնորոշ կառուցվածքներ քրտնագեղձերի ծորանների բջիջներում։ Բիոպսիան նաև օգնում է բացառել մաշկի  նմանատիպ այլ ուռուցքներ, ինչպիսիք են տրիխոէպիթելիոմաները, տրիխոդիսկոմաները, ֆիբրոֆոլիկուլոմաները, ինչպես նաև միլիումները և բազալ բջջային քաղցկեղը։

 

Սիրինգոմաների տեսակները

Սիրինգոմաները դասակարգվում են տարբեր ձևերով, ըստ տեղակայման, տարածվածության և այլ առանձնահատկությունների։ Ֆրիդմանի և Բաթլերի դասակարգման համաձայն՝ առանձնացվում են սիրինգոմաների 4 հիմնական տարբերակ.

 

Տեղայնացված ձև
Սա սիրինգոմաների ամենատարածված ձևն է։ Այն ներառում է.

 

1. Մեկուսի սիրինգոմա. Մեկ, առանձին հանգույց։
2. Պերիօկուլյար սիրինգոմա. Առաջանում է աչքերի շուրջ, ամենատարածված տեղակայումը։
3. Սեռական օրգանների սիրինգոմա. Տեղայնացված է սեռական օրգանների շրջանում։
4. Այլ տեղայնացված ձևեր. Սիրինգոմաներ, որոնք տեղայնացված են մարմնի այլ, ոչ տիպիկ հատվածներում։

 

Ընդհանրացված ձև
Սիրինգոմաների ավելի տարածված ձևեր, որոնք ներառում են.

 

1. Բազմակի սիրինգոմաներ. Մեծ քանակությամբ սիրինգոմաներ, որոնք տարածված են մարմնի տարբեր հատվածներում։
2. Էրուպտիվ սիրինգոմաներ. Հանկարծակի առաջացող բազմաթիվ սիրինգոմաներ, հաճախ կրծքավանդակի, պարանոցի, որովայնի և ուսերի վրա։

 

Ընտանեկան ձև: Սիրինգոմաներ, որոնք ունեն ժառանգական նախատրամադրվածություն և ժառանգվում են աուտոսոմ-դոմինանտ ձևով։

 

Համախտանիշների հետ կապված ձևեր
Սիրինգոմաներ, որոնք կապված են որոշ գենետիկական համախտանիշների հետ, ինչպիսիք են.

 

• Դաունի համախտանիշ
  
• Բրուկ-Շպիգլերի համախտանիշ
  
• Նիկոլաու-Բալյուի համախտանիշ
  
• Մարֆանի համախտանիշ

Էլերս-Դանլոյի համախտանիշ

 

Սիրինգոմաների բուժումը

Քանի որ սիրինգոմաները բարորակ են և առողջության համար վտանգ չեն ներկայացնում, բուժումը պարտադիր չէ։ Շատ դեպքերում, եթե սիրինգոմաները չեն անհանգստացնում մարդուն և կոսմետիկ խնդիր չեն առաջացնում, կարիք չկա որևէ միջամտության։

 

Այնուամենայնիվ, եթե սիրինգոմաները կոսմետիկ անհանգստություն են պատճառում, կամ եթե մարդը ցանկանում է ազատվել դրանցից, կան բուժման մի քանի  տարբերակներ։ Բուժման հիմնական նպատակն է հեռացնել գոյացությունը նվազագույն սպիացումով և ապահովել հետագայում կրկնվելու նվազագույն ռիսկ։

 

Բուժման տարբերակներն են

Լազերային բուժում
Լազերային թերապիան սիրինգոմաների բուժման ամենատարածված և արդյունավետ մեթոդներից է։ Օգտագործվում են տարբեր տեսակի լազերներ, ինչպիսիք են CO2 լազերը, էրբիումային լազերը և ֆրակցիոն լազերները։ Լազերային բուժումը աշխատում է ջերմային էներգիայի միջոցով, քայքայելով սիրինգոմաների հյուսվածքը։ Ֆրակցիոն լազերները ավելի նոր մեթոդ են, որոնք թույլ են տալիս բուժել սիրինգոմաների ավելի խորը շերտերը՝ նվազեցնելով սպիացման ռիսկը։

Էլեկտրակոագուլյացիա
Այս մեթոդի ընտրության ժամանակ կիրառվում  է էլեկտրական հոսանք ՝ սիրինգոմաների հյուսվածքը քայքայելու համար։ Այս մեթոդը արդյունավետ է փոքր սիրինգոմաների դեպքում։

Վիրաբուժական հեռացում
Վիրաբուժական հեռացումը կարող է կիրառվել մեկուսի կամ փոքր խմբերով տեղայնացված սիրինգոմաների համար։ Բժիշկը հեռացնում է սիրինգոմաները և կարում վերքը։

Կրիոթերապիա
Կրիոթերապիան ներառում է հեղուկ ազոտի օգտագործումը՝ սիրինգոմաները սառեցնելու և քայքայելու համար։ Այս մեթոդը կարող է լինել բավականին արդյունավետ, բայց կարող է հանգեցնել մաշկի հիպոպիգմենտացիայի։

Տեղային դեղամիջոցներ
Որոշ տեղային դեղամիջոցներ, ինչպիսիք են ռետինոիդները (օրինակ՝ տրետինոին) և ազելաինաթթուն, կարող են օգնել բարելավել սիրինգոմաների տեսքը, թեև դրանք սովորաբար լիովին չեն հեռացնում դրանք։ 

 

Բուժումից հետո

Սիրինգոմաների բուժումը սովորաբար հաջող է կոսմետիկ տեսանկյունից։ Շատ դեպքերում հնարավոր է զգալիորեն բարելավել մաշկի տեսքը և նվազեցնել սիրինգոմաների տեսանելիությունը։

Սակայն կարևոր է հիշել, որ սիրինգոմաները կարող են կրկնվել բուժումից հետո, քանի որ դրանք տեղակայված են մաշկի խորը շերտում։ Ռեցիդիվի դեպքում կարելի է անվտանգ կերպով կրկին բուժել։

 

 

Եզրակացություն

Սիրինգոմաները մաշկի տարածված, բարորակ նորագոյացություններ են, որոնք, չնայած անվտանգ են առողջության համար, կարող են կոսմետիկ անհանգստություն պատճառել։ Տեղեկացված լինելը այս հիվանդության մասին կարևոր է, որպեսզի մարդիկ կարողանան կայացնել գրագետ և ճիշտ որոշումներ իրենց մաշկի առողջության վերաբերյալ։

Եթե Դուք նկատել եք մաշկի վրա փոքրիկ բշտիկներ, հատկապես աչքերի շուրջ կամ պարանոցին, և անհանգստացած եք դրանց տեսքից, խորհուրդ է տրվում դիմել մաշկաբանի ։ Մաշկաբանը կկարողանա ճշգրիտ ախտորոշել Ձեր մաշկային խնդիրը հաշվի առնելով ձեր բժշկական պատմությունը, օրգանիզմի առանձնահատկությունները, ուղեկցվող այլ հիվանդությունները և առաջարկել բուժման լավագույն բուժման տարբերակը եթե կա դրա անհրաժեշտությունը։